Anestezi Nedir?

Günümüzde tıp bilimindeki ilerlemelerle anestezi biliminde büyük aşamalar kaydedilmiştir. Anestezi bilimi hakkında hastalar yeterince bilgi sahibi olmadıklarında, çoğu zaman ameliyatın kendisinden çok anestezi sürecinden korkabilmektedirler. Halbuki anestezi bilimi, hastalara güvenli ve konforlu bir ameliyat sağlamak için gelişmektedir. Anestezi sürecinden duyulan korkunun giderilmesi hastaların bu konuda yeterli bilgi sahibi olması ile mümkündür.

Anestezi nedir?

Anestezi, ağrısız ve güvenli bir ameliyat için kişinin çeşitli ilaçlar ve yöntemler yardımı ile ağrı duymasının engellenmesidir. Anestezi uygulaması hem ameliyat sırasında kişinin ağrı duymasını engeller, hem de ameliyatı yapan cerraha uygun çalışabileceği bir ortam sağlar. Günümüzde modern anestezi teknikleri ile hastalar çok az riskle konforlu olarak ameliyat olabilmektedirler. Anestezi, anestezi uzman doktoru liderliğinde anestezi ekibi tarafından uygulanır.

Anestezi öncesi değerlendirme nedir?

Anestezi uygulanması öncesinde anestezi uzmanı doktor hasta ile tanışır ve hastanın sağlık durumu ile ilgili değerlendirmeler yapar. Bu değerlendirme aşağıdaki başlıkları kapsar:

1. Hastanın genel sağlık durumu, varsa hastalıkları ile ilgili bilgi.

2. Alerji durumu, ilaç alerjileri.

3. İlaç kullanımı.

4. Daha önce geçirdiği ameliyatlar,

bu ameliyatlar sırasında kullanılan cerrahi yöntem ve anestezi tekniği hakkında bilgi. Ameliyatın ve hastanın güvenliği için içinde bulunulan sağlık durumu çok önemlidir. Gerekirse, ameliyat öncesi var olan hastalıklar gözden geçirilir, ameliyata engel teşkil edip etmedikleri tartışılır, tedaviler yeniden düzenlenir. Kişinin önceden bilinen bir alerjisi varsa bunun anestezi doktoruna belirtilmesi gerekir. Özellikle ilaç alerjilerinin bilinmesi bu ilaçların ameliyat sırasında kullanılmasını ve olası bir alerjiye bağlı gelişebilecek sorunları önler. Kullanılmakta olan bazı ilaçlar kanamaya meyil yaparak ya da anestezide kullanılan ilaçlarla etkileşerek istenmeyen durumlara neden olabilir. Bu nedenle kullanılmakta olan bu tür ilaçların bilinmesi, gerekirse ameliyattan önce anestezi doktoru kontrolünde kesilmesi önemlidir. Daha önceki ameliyat ve anestezi tecrübesi de bilinmelidir ve öncesinde karşılaşılan zorlukların tekrar edebileceği riskine karşı hazırlıklı olunmalıdır.

Anestezi öncesi değerlendirmede hangi testler yapılır?

Anestezi değerlendirmesinde öncelikle istenen tanı testleri şunlardır: 1. Akciğer filmi 2. Elektrokardiyografi (genellikle 30 yaşından büyük hastalarda istenir) 3. Kan sayımı, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri Anestezi hekimi isterse başka tetkikler de isteyebilir. Ameliyat öncesi çekilen akciğer filmi ve elektrokardiyogram ile akciğer ve kalp hakkında kabaca bir fikir edinilir. Ancak hastada kronik bronşit, astım gibi bir akciğer hastalığı varsa solunum fonksiyon testi gibi bir ek test ya da kalp ile ilgili bir bozukluk varsa ekokardiyografi gibi kalbin fonksiyonlarını daha net gösteren ek testler gerekebilir. Kan sayımında hastada kansızlık olduğu tespit edilirse ameliyat öncesi düzeltilir, ameliyat sırasında olası bir kanama söz konusu ise hasta için torba kan hazırlanır. Hastanın ameliyat öncesi kan grubunun da biliniyor olması lazımdır. Anestezi ilaçlarının bir kısmının karaciğer ve böbreğe yan etkileri olabilir. Bu nedenle anestezi öncesi karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri ile bu organlar değerlendirilmeli, herhangi bir bozukluk durumunda bununla ilgili önlemler alınmalıdır. Anestezi öncesi yapılan görüşme, fizik muayene ve testlerle her hasta için ameliyat riski belirlenir. Ameliyat ve hastanın güvenliği için riski artıran faktörler düzeltilir.

Anestezi odasında neler vardır?

Ameliyathanede anestezi için ayrılan bölümde anestezi ile ilgili şu araç ve gereçler bulunur;

1. Anestezi makinesi: Anestezi vermek amacı ile hastanın bilincini ve solunumunu durduran ilaçlar kullanılır. Hastanın bilinci ve solunumu kaybolduktan sonra, hayati fonksiyonların sürdürülmesi için anestezi makinası ile hasta yapay olarak solutulur. Bu makine yardımı ile hastaya oksijen ve anestezinin devamını sağlayan uyutucu gazlar verilir. Solunumun sağlanması için hastanın ağzından nefes borusuna bir tüp yerleştirilir. Bu olaya entübasyon denir.

2. İlaçlar: Anestezi sağlanması için hastaya çeşitli ilaçlar verilir. Bu ilaçlar hastanın toplardamarlarından birine yerleştirilen musluklu bir iğne yolu ile dolaşıma karışır. Bu ilaçlarla hasta bilincini kaybeder, ağrı duyusu ortadan kaldırılır, ameliyatın rahatça uygulanabilmesi için karın kaslarının gevşemesi sağlanır.

Anestezi sırasında nasıl bir takip yapılır?

Hasta ameliyathaneye alındığında göğüs cildine elektrotlar yerleştirilir. Böylece ekrandan kalp atışları ve ritmi kontrol edilir. Kola yerleştirilen bir manşon sayesinde kan basıncı takip edilir. Tırnak yatağına yerleştirilen hassas bir alet sayesinde kandaki oksijen miktarı takip edilebilir. Bazı gelişmiş aletler sayesinde kandaki karbondioksit miktarı da ölçülebilmektedir. Ameliyat boyunca kalp atımı, ritmi, kan basıncı, kandaki oksijen miktarı anestezi doktoru tarafından yakın bir şekilde izlenerek, bu parametrelerde gelişebilecek değişikliklere ilaçlarla anında müdahale edilebilir. Böylece güvenli bir anestezi sağlanmış olur.